Zrenjanin, najveći grad u srpskom dijelu Banata, prošlog je stoljeća tri puta mijenjao ime. Grad se stotinama godina zvao Veliki Bečkerek, u doba Kraljevine Jugoslavije 1935. godine preimenovan je u Petrovgrad, po kralju Petru I. Karađorđeviću, a to je ime zadržao do oslobođenja u Drugom svjetskom ratu, preciznije do 2. oktobra 1946. godine. Od tada pa sve do danas nosi ime Zrenjanjin, po Žarku Zrenjaninu, revolucionaru i narodnom heroju iz tog kraja. Burnih devedesetih godina, građani su dobili priliku da sami izaberu jedno od triju imena i na referendumu 1992. odlučeno je da grad ostane Zrenjanin.
Ime koje on već 72 godine nosi, trn je u oku pojedinim lokalnim skupinama. Zbog toga je krajem prošle godine u Zrenjaninu osnovano udruženje “Petrovgrad” koje okuplja nekoliko većih privatnih poduzeća, sportskih klubova i nacionalističkih organizacija poput Društva srpsko-ruskog prijateljstva, Srpskog narodnog pokreta Svetozar Miletić, koji se svi skupa zalažu za “negovanje sopstvenog kulturnog i istorijskog nasleđa radi očuvanja nacionalnog identiteta i tradicije, čuvanja srpskog jezika i ćirilice”, a jedan od njihovih ključnih ciljeva je vraćanje starog naziva grada – Petrovgrad. Zapravo, pokušava se potisnuti “sve simbole koji podsećaju na antifašizam, socijalnu i nacionalnu ravnopravnost” i vojvođansku multietničnost jer u Zrenjaninu pored većinskih Srba, žive i Mađari, Rumunji, Slovaci, Romi i pripadnici drugih naroda, podsjećaju aktivisti Zrenjaninskog socijalnog foruma (ZSF).
Istorijska pravda i društvena nepravda
Zaljubljenici u “istorijsku pravdu” prepoznali su moment u kojem mogu djelovati. Gradonačelnik Zrenjanina Čedomir Janjić u nedavnom intervjuu za N1 potvrdio je da je grad od Ministarstva za državnu upravu i lokalnu samoupravu zatražio mišljenje o izvodivosti procedure promjene imena. “Ne žurimo s tim – možda jeste ova 2018. godina baš ta godina kada se i navršava 100 godina od oslobođenja našeg grada i sjedinjenja sa maticom Srbijom ta godina kada treba da vratimo to ime našem gradu”, izjavio je Janjić.
No simbolični datum nije jedino što čini ovaj tajming “dobrim”. Spomenuti gradonačelnik tu je ideju promovirao dok je još djelovao unutar Demokratske stranke Srbije (DSS), dok vladajuća koalicija (SNS-SPS) dugi niz godina nije imala stav o tome i bila je “okrenuta važnijim stvarima”. U međuvremenu većina je članova te stranke, kao i sadašnji gradonačelnik, u Zrenjaninu prešla u Srpsku naprednu stranku (SNS). Prebjegli DSS-ovci sada priliku za preimenovanje Zrenjanina vide u suradnji s “petrovgradskim” poduzetnicima. Uz to, ako slučaj Petrovgrad dovoljno preokupira vojvođansku i srpsku javnost, neće biti iznenađenje ako se konflikt razriješi osobnom intervencijom velikog spasitelja Aleksandra Vučića.
A kad smo kod važnijih preokupacija kojima se vladajuća koalicija navodno bavi, spomenimo i to da je u Zrenjaninu voda već 14 godina zabranjena za piće. Pored toga, ovaj nekoć treći najrazvijeniji grad u Srbiji, danas “ekonomski posrće”, prema riječima zrenjanskih antifašista.